Hoe herken je een peesontsteking?

2. Hoe herken je het?

De belangrijkste symptomen van een peesontsteking zijn pijn en irritatie. Soms is de plek waar de pees zit rood en gezwollen, soms voelt het ’s ochtends stijf. In het beginstadium doet de pijn zich alleen voor na een zware inspanning en ebben de klachten binnen een paar uur weg. In een volgend stadium doet de pees ook pijn bij gewone bezigheden, zonder dat hij echt wordt belast. Nog later is de pijn er voortdurend en wordt bewegen steeds moeilijker en pijnlijker.  

3. Wat kun je zelf doen om klachten te verminderen?

Het is belangrijk in beweging te blijven bij een peesontsteking, maar doe dat wel op een lager pitje. Gebruik ook altijd pijnstillers, bij voorkeur paracetamol. Stel bijvoorbeeld dat je last hebt van je hiel, dan ga je (onbewust) verkeerd lopen en hou je de klacht als het ware in stand. Slik je een pijnstiller, dan kun je de voet wél normaal belasten en bewegen. Dat is gunstig voor het herstel van de blessure. Slik liever geen ontstekingsremmers zoals aspirine en ibuprofen. Omdat een peesontsteking vaak geen echte ontsteking is, reageert een geïrriteerde pees niet goed op deze middelen. Ontstekingsremmers zijn bovendien schadelijk voor de maag. Overleg in geval van twijfel even met je arts.  

4. Wat is het verschil met een slijmbeursontsteking?

Een slijmbeurs is een met vocht gevuld kussentje dat tussen de pees en het onderliggende bot zit, en dat ervoor zorgt dat de pees zonder wrijving kan bewegen. Het is vaak moeilijk om een peesontsteking te onderscheiden van een slijmbeursontsteking. Beide ontstaan meestal acuut en geven heftige pijn. Maar met een echo is het verschil wel te zien. Dit kan voor de behandeling belangrijk zijn, omdat een slijmbeursontsteking – in tegenstelling tot een peesontsteking – wel goed kan reageren op een injectie of tabletten met ontstekingsremmers.  

5. Moet je met peesklachten naar de huisarts?

Bij een peesontsteking kun je best even afwachten hoe de pijnklachten zich ontwikkelen. Blijf bewegen, maar voorkom overbelasting. Blijven de klachten bestaan of heb je geen idee hoe de klachten zijn ontstaan, dan kun je beter de hulp van de huisarts of een fysiotherapeut inschakelen.  

6. Wat kan de fysiotherapeut doen?

Masseren is niet heel zinvol. Wat wel kan helpen, zijn rekoefeningen, zogeheten 'excentrische training'. Waarschijnlijk helpt dit doordat dankzij de oefeningen nieuwe bloedvaatjes worden gevormd, waardoor de pees sneller kan herstellen. Daarnaast kan de fysiotherapeut 'frictioneren', waarbij hij heel hard op de pijnlijke plek drukt. Hij maakt door het duwen het weefsel een beetje kapot. Het lichaam reageert hierop door de boel te gaan herstellen. De irritatie herstelt dan meteen 'mee'. Ook kan een fysiotherapeut lichamelijk onderzoek doen om te zien waar de klacht precies vandaan komt.  

7. Kun je een peesontsteking voorkomen?

Naarmate je ouder wordt, neemt de kans op een peesontsteking toe. Dat komt doordat de kwaliteit van de pezen afneemt. De kwaliteit neemt ook af als je weinig beweegt. Bewegen is dus dé manier om de kans op een peesontsteking te verkleinen. Soms is bewegen echt niet mogelijk, bijvoorbeeld vanwege een griep of een operatie. Dat is niet erg, maar bouw daarna het bewegen weer langzaam op.  

8. Gaat een peesontsteking vanzelf over?

Meestal wel. Toch is het altijd verstandig om na te gaan wat de overbelasting heeft veroorzaakt en daar iets aan te doen. Ook is het belangrijk om in beweging te blijven. Anders kan het maanden of zelfs wel jaren duren voordat de klachten helemaal weg zijn.  

9. Blijft zo’n pees een zwakke plek?

De kans dat een geïrriteerde pees opnieuw voor problemen zorgt, is veel groter dan bij een 'normale' pees. Bij wandelaars van de Nijmeegse Vierdaagse die een achillespeesblessure hebben gehad, komt zo’n blessure bijvoorbeeld geregeld terug. Hoe groot de kans op terugkeer is, is per pees verschillend. Het is afhankelijk van hoe zwaar je de pees belast en wat de oorzaak is van de overbelasting.  

10. Wat zijn de nieuwste behandelingen?

Op dit moment wordt er veel onderzoek gedaan naar methoden om een peesontsteking sneller te laten herstellen. Een van die methoden is de shockwave-techniek, die ook wordt ingezet om nierstenen te vergruizen. De sterke geluidsgolven blijken ook verkalkingen te kunnen vernietigen. Deze zitten vaak in de pezen in de schouder. Als de verkalkingen weg zijn, kunnen de pezen weer herstellen. Maar of het echt helpt; daar zijn de meningen over verdeeld. Hetzelfde geldt voor injecties met corticosteroïden en bloedplaatjes. Deze behandelingen worden uitgevoerd door de orthopeed of de sportarts. De injecties met corticosteroïden worden soms ook door de huisarts toegediend.  

11. En gekleurde tape, helpt dat?

Tapen kan helpen om de klachten te verminderen als je de geblesseerde pees gaat belasten. Hiervoor wordt steeds vaker cure tape gebruikt. Dat is een gekleurde tape die niet alleen ondersteunt en de pijn vermindert, maar die ook zorgt voor een betere doorbloeding van de huid. Het is wel belangrijk dat de tape goed wordt aangebracht. Dat is best lastig, maar meestal wel te leren. Een fysiotherapeut kan een paar keer laten zien hoe het moet, waarna je het waarschijnlijk zelf kunt aanbrengen.

Ook is bij vrouwen het vet beter over het lichaam verdeeld. Dat lijkt lekker warm, zo’n speklaagje overal. In de praktijk zorgt het ervoor dat vrouwen er beter toe in staat zijn om bloed naar belangrijke organen te vervoeren. Dat is een handig overlevingsmechanisme: als het extreem koud is, krijgen de belangrijkste organen zo in ieder geval voldoende warmte. Het nadeel is dat er minder bloed bij de uiteinden van het lichaam terecht komt, waardoor de handen en voeten koud aanvoelen.

Hormonen

Een andere oorzaak van ijsklompjes zijn vrouwelijke geslachtshormonen genaamd oestrogenen. Deze hormonen spelen een belangrijke rol bij de menstruatiecyclus en zwangerschap, maar komen in veel lagere concentraties ook in het lichaam van mannen voor. Oestrogenen beïnvloeden je lichaamstemperatuur, waardoor deze gedurende de cyclus wisselt. Tijdens de menstruatie is de kerntemperatuur van vrouwen gemiddeld een graadje lager. Ook zorgen hormonen ervoor dat de bloedvaatjes in de handen en voeten tijdelijk vernauwen, waardoor je ze amper meer warm krijgt.

Koude voeten in bed

Je lichaamstemperatuur is niet constant, deze fluctueert gedurende de dag met ongeveer één graad Celsius. Als het donker wordt maakt je lichaam het hormoon melatonine aan. Dankzij dit stofje gaat je lichaamstemperatuur naar beneden, zodat je lijf weet dat het moet gaan rusten. Zowel bij mannen als bij vrouwen daalt 's nachts de lichaamstemperatuur. Bij vrouwen verloopt dat proces een stuk sneller, waardoor ze eerder hun minimumtemperatuur bereiken. Bovendien zijn vrouwen gevoeliger voor temperatuurverschillen. Vrouwen merken een temperatuurverschil al bij 0,2 graden Celsius, terwijl mannen pas bij 0,4 graden reageren. Dat verklaart mogelijk waarom vrouwen vaker met koude voeten in bed liggen dan mannen.

Aandoeningen

Als je altijd al een koukleum was, is er waarschijnlijk niets aan de hand. Probeer veel te bewegen om de doorbloeding te stimuleren en houd je voeten in de winter lekker warm met dikke wollen sokken. Ook een voetmassage doet wonderen. Heb je niet alleen koude voeten, maar verkleuren ze ook of zijn ze pijnlijk, dan heb je misschien last van wintertenen of de ziekte van Raynaud.